-
1 баш бармак
большо́й па́лец -
2 баш бармак кебек
= баш бармак шикелле; баш бармактай перве́йший, молоде́ц молодцо́м; на ятьбаш бармак кебек кыз — де́вушка что на́до; де́вка - лу́чше не сыска́ть
-
3 баш бармак шикелле
-
4 баш бармактай
-
5 баш
1. сущ.1)а) в разн. знач. голова́, башка́ прост. || головно́йбаш авыруы — головна́я боле́знь
б) о волосах на голове; башы такыр кырылган голова́ его́ (человека́) гла́дко вы́бритабаш тарау — расчеса́ть во́лосы, расчеса́ться
в) головно́й убо́рбашыгызны салыгыз — сними́те головно́й убо́р
2) перен. голова́ - ум, ра́зум, сообрази́тельность, смека́лка, смёткабу егеттә баш бар — у э́того джиги́та голова́ на плеча́х (т. е. он умён, сметлив, смекалист)
башың бармы синең, юкмы? — сообража́ешь ты и́ли нет (букв. есть у тебя́ голова́ и́ли нет)
3) голова́, голо́вушка (в знач. живая душа, человек, личность)баш исән булсын — была́ бы голова́ цела́
кая гына бармый, ниләр күрми егет башы белән ат башы — ( песня) где то́лько не побыва́ют, чего́ то́лько не испыта́ют голо́вушки до́брого мо́лодца да до́брого коня́
4)а) верх, верху́шка; верши́на, голо́вка, маку́шка; агач башы верху́шка (маку́шка) де́ревабагана башы — верх столба́
кашлак башы — верши́на холма́, возвыше́ния, го́рки
б) кры́шка, кро́вля, застре́ха; лапас башы кро́вля лаба́заөй башы — кры́ша до́ма
5) голо́вка, ко́лос, колосо́к, метёлка ( у травянистых растений)арыш башы — ко́лос ржи; тары башы метёлка про́са
6) голо́вка; лу́ковица, лу́ковка; коча́н; кәбестә башы коча́н капу́стысарымсак башы — лу́ковка, лу́ковица чеснока́
7)а) голо́вка, головна́я часть; наконе́чник, ко́нчикбармак башы — ко́нчик па́льца
сөңге башы — наконе́чник копья́
шырпы башы — голо́вка спи́чки
б) шля́пка; колпачо́ккадак башы — шля́пка гвоздя́
күчәр башы — колпачо́к о́си́
8) носо́к; оек башы носо́к чулка́, носко́витек башы — носо́к сапога́
9)а) коне́ц, ко́нчик, один из двух концо́в чего-л.карандаш башы — ко́нчик карандаша́
таяк башы — коне́ц па́лки
б) кра́ешек, специа́льно сде́ланная концева́я частьтастымал башы — концева́я часть полоте́нца
в) один из концо́в дере́вни, села́ и т. п., примыка́ющая к па́мятному ме́сту, к обы́чной принадле́жности любо́го селе́ниякүпер башы — часть у́лицы и́ли доро́ги у вхо́да на мост
10) нача́ло; нача́льный этапкөз башы — нача́ло о́сени
май башларында — ( приблизительно) в нача́ле ма́я
язгы чәчү башы — нача́ло весе́ннего се́ва
11) исто́к, исто́ки, верхо́вьеинеш (елга) башы — исто́к ручья́ (реки́)
12) нача́ло, нача́льный исто́чникмал башыбыз тавык булды — нача́лом на́шего животново́дства бы́ли ку́ры
13) загла́вие (книги, сочинения; главы, раздела)мәкалә баш белән чыкты — статья́ вы́шла (с таким-то) загла́вием
14) разг. квашня́, квашени́на, смесь с заква́скойкамыр башы — те́сто, оста́вленное на заква́ску
баш ясау — ста́вить те́сто на ква́шение
15) глава́, глава́рь, нача́льник, верхово́д, предводи́тель и т. п.хөкүмәт башы — глава́ прави́тельства
гаскәр башы — кома́ндующий а́рмией
16) в косв. п. верхово́дство, руково́дство; главе́нствоэш башына куелган — поста́вленный во главе́ де́ла (на руково́дство де́лом)
экспедиция башында — во главе́ экспеди́ции
17) в косв. п.; разг. нос, голова́, ры́ло (в знач. челове́к, ка́ждый, вся́кий)кеше башыннан — с но́са (с каждого участника чего-л.)
солдат башына — на ка́ждого солда́та; см. тж. борын
18) шту́ка, голова́, голо́вка ( счётная единица некоторых предметов)бер баш терлек — (одна́) голова́ скота́
ике баш суган — две голо́вки (лу́ковицы) лу́ка
өч баш шикәр — три шту́ки са́харной головы́
19) в ф. исх. п. баштан; с... головы́ ( в определённом умственом состоянии)исерек баштан — с пья́ной головы́, будучи пья́ным, в пья́ном состоя́нии
кызган баштан — в состоя́нии возбужде́ния, под горя́чую ру́ку
••ирекле баштан утка кермиләр — посл. с во́льной голово́й (без принужде́ния) в ого́нь не ле́зут
акыл яшьтә түгел, башта — посл. (букв. ум не от во́зраста, а от головы́)
ике тәкә башы бер казанга сыймас — посл. два медве́дя в одно́й берло́ге не живу́т (букв. две бара́ньи го́ловы не мо́гут помести́ться в одно́м котле́)
2. прил.баш та баш, шалкан башы да баш — погов. (букв. и голова́ - голо́вка, и голо́вка ре́пки - голо́вка, т. е. не всякая голова умна)
1)а) гла́вный; важне́йший, пе́рвыйбаш кеше — гла́вный челове́к
баш инженер — гла́вный инжене́р
баш роль — гла́вная роль
баш сәбәп — гла́вная причи́на
баш урам — гла́вная у́лица
б) гла́вный, глав-баш врач — главвра́ч, гла́вный врач
2) головно́й, пе́рвый по счёту; иду́щий впереди́баш канал — головно́й кана́л
баш отряд — головно́й отря́д
3) загла́вныйбаш мәкалә — загла́вная статья́
•- баш айкау
- баш бармак
- баш бау
- баш изәү
- баш исәбе
- баш капкачы
- баш киеме
- баш килеш
- баш кисү
- баш кич
- баш көн
- баш кода
- баш кую
- баш күнәк
- баш очы
- баш сабу
- баш сабынлау
- баш сөяге
- баш тарагы
- баш төрү
- баш турысы
- баш түбәсе
- баш хәреф
- баш чәркәсе
- баш чыгару
- баш чыңлау
- баш чыңы
- баш яулыгы
- баштан каплану
- баштан сыйпау••- баш аву- баш авыраю
- баш алу
- баш арты
- баш асты
- баш әйләндергеч
- баш әйләндерү
- башын әйләндерү
- баш әйләнү
- баш бармак кебек
- баш бармак шикелле
- баш бармактай
- баш бәйләнү
- баш бетү
- баш бирмәү
- баш бөгү
- баш булу
- баш вату
- баш җитү
- баш иеп бару
- баш иеп килү
- баш ию
- баш йөртү
- баш кагу
- баш калкыту
- баш катыру
- баш кашу
- башын кашу
- баш килү
- баш китәрлек
- баш күккә тию
- баш түбәгә тию
- баш күккә тия язу
- баш түбәгә тия язу
- баш күрсәтү
- баш күтәрмичә
- баш күтәрмәстән
- баш күтәрү
- баш мал
- баш ат
- баш ору
- баш очында болыт
- баш очындагы болытлар
- баш өсте
- баш өстеннән йөрү
- баш өстеннән карау
- баш салу
- баш ташлау
- баш тоту
- баш төртү
- баш түнү
- баш чайкау
- баш югалту
- баш яр
- башка атлану
- башка менү
- башка ишәк типкән
- башка ишәк типмәгән
- башына тай типкән
- башына тай типмәгән
- башка сугу
- башны алып китү
- башны алып качу
- башны алып олагу
- башны алып таю
- башны ашау
- башны җую
- башны ию
- башны кисәргә бирәм
- башны салу -
6 ишарә
сущ.1) жест, ми́мика; знак, зна́ки, киво́кбаш ишарәсе — киво́к голово́й
гадәти ишарә — привы́чный жест
ишарә белән сөйләшү — говори́ть, изъясня́ться зна́ками (жестами, мимикой, кивком)
2) намёк, киво́к (тонкий, колкий)ишарәгезне аңладым — я по́нял ваш намёк
3) уст. знак•- ишарә итү
См. также в других словарях:
баш — 1. Кеше һәм хайван гәүдәсенең авыз, иң әһәмиятле сизү органнары һәм зур ми урнашкан өлеше. Баш киеме башыгызны салыгыз. Баштагы чәч баш тарау. Баш мие, ми 2. Үсемлекләрнең югарыгы өлеше, өстәге оч ботаклары, шундагы чәчәклекләре яки җимешлекләре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бармак — 1. Кешенең кулында һәм аягында бишәр була торган капшау һәм тоту органы 2. Умырткалы хайваннарның аяк, тәпи очларында өч биш була торган тырнаклы әгъза 3. Бияләйнең, перчатканың бармакrа кидерелә торган өлеше, бармакча 4. Клавиш, тел 5. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Башкирский Бармак — Деревня Башкирский Бармак башк. Башҡорт Бармағы Страна РоссияРоссия … Википедия
чиертү — I. 1. Бөгелгән урта яки имән бармакны баш бармак ярдәмендә турайтып җибәреп, кемгә яки нәрсәгә дә булса бәрү 2. Нәрсәгә дә булса, тавыш барлыкка китереп, бармак белән бәрү тәрәзә чиртү 3. Кыллы музыка коралларында уйнау өчен кылларга бармак яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чиртү — I. 1. Бөгелгән урта яки имән бармакны баш бармак ярдәмендә турайтып җибәреп, кемгә яки нәрсәгә дә булса бәрү 2. Нәрсәгә дә булса, тавыш барлыкка китереп, бармак белән бәрү тәрәзә чиртү 3. Кыллы музыка коралларында уйнау өчен кылларга бармак яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шаһәдәт — иск. Шаһитлык, гуаһлык, танык булу. ШАҺӘДӘТ БАРМАГЫ – Баш бармак янындагы бармак, имән бармак. ШАҺӘДӘТ БИРҮ – Шаһит булу, раслау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
карыш — Озынлык үлчәү берәмлеге – киерелгән учның баш бармак очы белән урта бармак очы арасы, уртача чирек аршынга тигез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ишарә — 1. Гадәттә кул, баш, йөз хәрәкәте белән теләкне, әмерне, ризалыкны яки кисәтүне белдерә торган билге; Ым 2. күч. Ачыктан ачык, турыдан туры әйтмичә, читләтеп сиздерү; Киная 3. иск. Билге, тамга калынлык ишарәсе. ИШАРӘ БАРМАК – Баш һәм урта… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Список населенных пунктов Башкортостана — У этого термина существуют и другие значения, см. Башкортостан (значения). Республика Башкортостан Башҡортостан Республикаһы … Википедия
имән — Яфраклары челтәр кырыйлы, каты үзагачлы зур юан агач. с. Шул агачтан ясалган. ИМӘН АЛМАСЫ – Имән яфрагында аклы кызыллы кечкенә алма сыман түгәрәк шар; гало. ИМӘН БАРМАК – Баш һәм урта бармаклар арасындагы бармак; ишарә бармак. ИМӘН БОРЫН – Тау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Населённые пункты Башкортостана — Содержание 1 Города Башкортостана 2 Сельские населённые пункты … Википедия
